ภารกิจพิเศษ วิคราะห์วรรณกรรมเรื่อง ท้าวกำพร้าผีน้อย

                                                                                                                                  

                                                                                                                                     บทที่1

                                                               สรุปเนื้อหานิทาน ท้าวกำพร้าผีน้อย

      ท้าวกำกำพร้าผีน้อยเป็นชาติหนึ่งของพระพุทธเจ้าที่จุติลงมาเกิดที่เมืองอินทปัตถ์  เป็นเด็กกำพร้าบิดามารดาตั้งแต่เด็ก  บางคนก็เมตตา  บางคนก็รังเกียจ  ผู้ใหญ่บ้าน คิดกำจัดท้าวกำพร้า  จึงให้ท้าวกำพร้าไปทำนาที่ทุ่งนาชายป่าซึ่งไม่มีใครทำกิน  ที่เป็นถิ่นผีดุร้ายอาศัยอยู่  ท้าวกำพร้าขยันทำนา  ขุดดิน  ถางป่าอย่างไม่ย่อท้อ  ทำให้ภูตผีทั้งหลาย  ที่อาศัยอยู่ปลายนา  คิดจะจับท้าวกำพร้ากินเป็นอาหารมีเทวดาห้ามไว้  เพราะ เป็นพระพุทธเจ้ากลับชาติมาเกิดเป็นท้าวกำพร้า  เมื่อผีเหล่านั้นรู้จึงถวายตัวเป็นทาสรับใช้ ท้าวกำพร้าช่วย  ทำไร่ทำนาปลูกพืชผักผลไม้เมื่อขณะที่รอเก็บเกี่ยวข้าว 

            ท้าวกำพร้าได้ออกขอทานตามปกติผู้ใหญ่บ้านประหลาดใจที่ท้าวกำพร้าไม่ตาย  จึงคิดจะกลั่นแกล้งอีก  โดยนำข้าวบ้วนปากมาบริจาคทานเป็นจำนวนมาก ท้าวกำพร้าจึงนำไปนึ่ง  ผีทั้งหลายได้กลิ่นพากันมาขอแบ่งกิน  ผลการกินข้าวบ้วนปาก  ทำให้ท้าว  กำพร้ามองเห็นภูตผีทั้งหลายได้ วันหนึ่งท้าวกำพร้าได้ไปดักปลา แล้วมีผีน้อยติดบ่วง จึงได้ร้องขอชีวิตต่อท้าวกำพร้าท้าว  กำพร้าก็ปล่อยไปซึ่งสัตว์ทุกชนิดร้องยอมเป็นทาสรับใช้ท้าวกำพร้า  ส่วนพญาช้างน้ำ  ได้มอบงาทั้งสองข้างและแก้วมณีให้แก่ท้าวกำพร้า  ซึ่งในงาช้างนั้นมีหญิงสาวคนหนึ่งชื่อ  นางสีดาอาศัยอยู่  ได้ออกมาทำอาหารไว้ให้ท้าวพร้าเวลาไม่อยู่  ท้าวกำพร้าจึงสงสัย แล้วทุบงาทิ้ง นางสีดาจึงเข้าไปอยู่ไม่ได้อีก ทั้งสองจึงแต่งงานกัน ชาวบ้านสงสัยที่ท้าวกำพร้าไม่ได้ไปทำงาน จึงมาดู แล้วเห็นนางสีดารูปงาม ทำให้ทราบข่าวไปถึงพระยาพิมพ์ทองเจ้าเมืองอินทปัตถ์ จึงคิดอยากได้ เลยได้เดิมพันกับ ท้าวกำพร้า ท้าวกำพร้าเป็นฝ่ายชนะทุกครั้ง  เพราะได้รับความช่วยเหลือจากนางสีดาภรรยาของท้าวกำพร้าที่ เมื่อชนไก่  ควาย  และช้างของเจ้าเมืองตายพระองค์ได้บังคับให้ท้าวกำพร้ากินสัตว์เหล่านั้น พญาฮุ่ง(รุ้ง)  หรือนาค  แปลงตัวเป็นท้าวกำพร้ามากินสัตว์ทั้งสามที่ตายไปให้หมด  ทำให้เจ้าเมืองโกรธแค้นท้าวกำพร้ายิ่งขึ้น  พญานาคได้แปลงกายมาเป็นเรือ ช่วยเหลือท้าวกำพร้าอีก  แล้วฟาดน้ำถูกเรือของเจ้าเมืองล่ม  ในที่สุดเจ้าเมืองผู้ไร้สัจจะก็จมน้ำตาย เจ้าเมืองได้ไปเกิดเป็นผีแถนแต่มีใจเสน่หานางสีดา จึงวางแผนร่วมกับ บ่างลั่วตัวหนึ่งให้ไปร้องเรียกเอาวิญญาณนางสีดา ทำให้นางสีดาสิ้นชีวิต   ผีน้อยไม่ให้เผาร่างของนางและอาสาจะพาวิญญาณของนางสีดาคืนมาให้ได้  จึงไปพบพญาแถนแล้วซ่อนข้องไปด้วย  ต่อมาวิญญาณของนางสีดาได้ไปอยู่กับพญาแถน พญาแถนดีใจให้รางวัลกับบ่างลั่วเลี้ยงสุรา จนบางลั่วสติไม่ดี  ผีน้อยจึงอาสาไปส่งถึงบ้าน และหลอกให้บ่างลั่วเข้าไปในข้อง แล้วบังคับให้บ่างลั่วเรียกเอาวิญญาณนางสีดากลับมา ทำให้นางสีดาฟื้นคืนชีพ ผีน้อยจึงหลอกให้บ่างลั่วแลบลิ้นที่เคยใช้เรียกเอาวิญญาณคน  ทำให้บ่างลั่วเรียกร้องเรียกเอาวิญญาณคนไม่ได้อีก

       เมื่อเจ้าเมืองอินทปัตถ์สิ้นชีพไปแล้ว  ชาวเมืองจึงเชิญท้าวกำพร้าและภรรยาปกครองบ้านเมืองสืบต่อมา  ทั้งนี้เพราะความดีของท้าวกำพร้าและภรรยาจึงปกครองบ้านเมือง  โดยประกอบด้วยคุณธรรมสืบต่อมาอย่างเป็นสุข

                                                      

                     

ที่มาและความสำคัญ                         เรื่องท้าวกำพร้าผีน้อยคำกลอนอีสานซึ่งกันว่าเป็นนิทานพื้นบ้านของไทยเป็นวรรณกรรมที่ได้รับความนิยมหลาย  เป็นเรื่องเล่าสืบต่อกันมาเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ส่วนใหญ่ถ่ายทอดด้วยวิธีมุขปาฐะมีกันเล่าสืบๆ  เป็นเรื่องเล่าสืบต่อกันมาเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ส่วนใหญ่ถ่ายทอดด้วยวิธีมุขปาฐะ แต่ก็มีอยู่ส่วนมากที่บันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรไว้ และนอกจากนี้ยังอธิบายว่านิทานเป็นเรื่องเล่าทั่วไป มิได้จงใจแสดงประวัติความจุดใหญ่เล่าเพื่อจุดใหญ่เล่าเพื่อความสนุกสนาน  บางครั้งก็จะแทรกคติสอนใจไปด้วยนิทานมิใช่เรื่องเฉพาะเด็ก  นิทานสำหรับผู้ใหญ่ก็มีจำนวนมาก  และเหมาะสำหรับผู้ใหญ่ก็มีจำนวนมากเป็นหนังสือนิทานพื้นบ้านของไทย  สืบทอดมาจนปัจจุบันนี้  ได้ผลิตหนังสือ  ทำนองเทศน์  ปุจฉาวิสัชนา  หนังสือคำกลอนโบราณอีสาน    จัดพิมพ์และจำหน่ายที่  บริษัท  ขอนแก่น คลังนานาธรรม                                                จำกัด161/6-8 ถนนกลางเมือง   ตำบลในเมือง   อำเภอเมือง   จังหวัดขอนแก่น 40000                                              โทร. (043) 221346,2221591  แฟกซ์  (043)223482พ.ศ. ๒๕๔๔          2.ประวัติหนังสือ           ผู้แต่ง : จินดา  ดวงใจ          ชื่อเรื่อง : นิทานท้าวกำพร้าผีพร้าน้อย   รวบรวมโดย จินดา  ดวงใจ          พิมพ์ลักษณ์ : บริษัท  ขอนแก่น  คลังนานาธรรม จำกัด 2548

พิมพ์ที่  :  หจก. โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา  โทร. 043-328589-91                                                                      บทที่   2  วิเคราะห์ชื่อเรื่องและเนื้อหา            กำพร้าผีน้อย 1.ชื่อเรื่อง -กำพร้าผีน้อย 2. แก่นเรื่อง        - ความดีย่อมชนะทุกอย่าง 3. โครงเรื่อง     เปิดเริ่อง         -   ท้าวกำพร้าผีน้อยเป็นชาติหนึ่งของพระพุทธเจ้าที่จุติลงมาเกิดที่เมืองอินทปัตถ์  เป็นเด็กกำพร้าบิดามารดาตั้งแต่เด็ก  บางคนก็เมตตา  บางคนก็รังเกียจและคิดจะหาทางกำจัด     การดำเนินเรื่อง         - ผู้ใหญ่บ้าน คิดกำจัดท้าวกำพร้า  จึงให้ท้าวกำพร้าไปทำนาที่ทุ่งนาชายป่าซึ่งไม่มีใครทำกิน  ที่เป็นถิ่นผีดุร้ายอาศัยอยู่  - ท้าวกำพร้าขยันทำนา  ขุดดิน  ถางป่าอย่างไม่ย่อท้อ  ทำให้ภูตผีทั้งหลาย  ที่อาศัยอยู่ปลายนา  คิดจะจับท้าวกำพร้ากินเป็นอาหาร         -มีเทวดาห้ามไว้  เพราะเป็นพระพุทธเจ้ากลับชาติมาเกิดเป็นท้าวกำพร้า  เมื่อผีเหล่านั้นรู้จึงถวายตัวเป็นทาสรับใช้ ท้าวกำพร้า  ช่วยทำไร่ทำนา  ปลูกพืชผักผลไม้       -เมื่อขณะที่รอการเก็บเกี่ยวข้าว  ท้าวกำพร้าได้ออกขอทานตามปกติผู้ใหญ่บ้านประหลาดใจที่ท้าวกำพร้าไม่ตาย  จึงคิดจะกลั่นแกล้งอีก  โดยนำข้าวบ้วนปากมาบริจาคทานเป็นจำนวนมาก  ท้าวกำพร้าจึงนำไปนึ่ง  ผีทั้งหลายได้กลิ่นพากันมาขอแบ่งกิน  ผลการกินข้าวบ้วนปาก  ทำให้ท้าวกำพร้ามองเห็นภูตผีทั้งหลายได้      - วันหนึ่งท้าวกำพร้าได้ไปดักปลา แล้วมีผีน้อยติดบ่วง จึงได้ร้องขอชีวิตต่อท้าวกำพร้า  ท้าวกำพร้าก็ปล่อยไปซึ่งสัตว์ทุกชนิดร้องยอมเป็นทาสรับใช้ท้าวกำพร้า  ส่วนพญาช้างน้ำ  ได้มอบงาทั้งสองข้างและแก้วมณีให้แก่ท้าวกำพร้า  ซึ่งในงาช้างนั้นมีหญิงสาวคนหนึ่งชื่อ  นางสีดาอาศัยอยู่  ได้ออกมาทำอาหารไว้ให้ท้าวพร้าเวลาไม่อยู่  ท้าวกำพร้าจึงสงสัย แล้วทุบงาทิ้ง นางสีดาจึงเข้าไปอยู่ไม่ได้อีก  ทั้งสองจึงแต่งงานกัน         - ชาวบ้านสงสัยที่ท้าวกำพร้าไม่ได้ไปทำงาน จึงมาดู แล้วเห็นนางสีดารูปงาม ทำให้ทราบข่าวไปถึงพระยาพิมพ์ทองเจ้าเมืองอินทปัตถ์ จึงคิดอยากได้ เลยได้เดิมพันกับ ท้าวกำพร้           - ท้าวกำพร้าเป็นฝ่ายชนะทุกครั้ง  เพราะได้รับความช่วยเหลือจากนางสีดาภรรยาของท้าวกำพร้าที่ เมื่อชนไก่  ควาย  และช้างของเจ้าเมืองตาย  พระองค์ได้บังคับให้ท้าวกำพร้ากินสัตว์เหล่านั้น พญาฮุ่ง(รุ้ง)  หรือนาค  แปลงตัวเป็นท้าวกำพร้ามากินสัตว์ทั้งสามที่ตายไปให้หมด  ทำให้เจ้าเมืองโกรธแค้นท้าวกำพร้ายิ่งขึ้น                  -   พญานาคได้แปลงกายมาเป็นเรือ ช่วยเหลือท้าวกำพร้าอีก  แล้วฟาดน้ำถูกเรือของเจ้าเมืองล่ม  ในที่สุดเจ้าเมืองผู้ไร้สัจจะก็จมน้ำตาย เจ้าเมืองได้ไปเกิดเป็นผีแถน           -  แต่มีใจเสน่หา จึงวางแผนร่วมกับ บ่างลั่วตัวหนึ่งให้ไปร้องเรียกเอาวิญญาณนางสีดา ทำให้นางสีดาสิ้นชีวิต     -ผีน้อยไม่ไห้เผาร่างเพราะจะอาสาพาวิญญาณคนไม่ได้อีก ปิดเรื่อง         - เมื่อเจ้าเมืองอินทปัตถ์สิ้นชีพไปแล้ว  ชาวเมืองจึงเชิญท้าวกำพร้าและภรรยาปกครองบ้านเมืองสืบต่อมา  ทั้งนี้เพราะความดีของท้าวกำพร้าและภรรยาจึงปกครองบ้านเมือง  โดยประกอบด้วยคุณธรรมสืบต่อมาอย่างเป็นสุข .1 ตัวละครหลัก ท้าวกำพร้า : เป็นชาติหนึ่งของพระพุทธเจ้าที่จุติลงมาเกิดที่เมืองอินทปัตถ์  เป็นกำพร้าบิดามารดาตั้งแต่ยังเล็ก  อาศัยการขอทานเลี้ยงชีพ นางสีดา  :  เป็นภรรยาท้าวกำพร้า ได้อาศัยอยู่ในงาช้าง   3.2 ตัวละครรอง ตากวาน :  เป็นผู้ใหญ่บ้านที่คิดกลั่นแกล้งท้าวกกำพร้า ผีน้อย  เป็นคนที่ช่วยเหลือท้าวกำพร้า 4. ภาษา : การใช้ภาษาถิ่นอีสาน  เรื่องท้าวกำพร้าผีน้อย เป็นการใช้ภาษาคำกลอนโบราณอีสานและภาษาอีสานในการดำเนินเรื่อง 5. ฉาก/สถานที่ 5.1 ฉากหลัก     เมืองเมืองอินทปัตถ์และ ทุ่งนาชายป่าที่ทำป่าซึ่งไม่มีใครทำกิน  เพราะเป็นถิ่นที่ผีดุร้ายอาศัยอยู่                                                                                                                                  บทที่  3 ความโดดเด่นของโครงเรื่อง          ความโดดเด่นของเรื่อง  คือเป็นการเล่าเรื่องของตัวละคร    ท้าวกำพร้าผีน้อยเป็นชาติหนึ่งของพระพุทธเจ้าที่จุติลงมาเกิดที่เมือง กำพร้าบิดามารดาตั้งแต่ยังเล็ก  อาศัยการขอทานเลี้ยงชีพ  ชาวบ้านบางคนก็เมตตาให้ทาน  บางคนก็รังเกียจหาทางกลั่นแกล้งเสมอ   สุดท้ายคนดีย่อมตกนำไม่ไหลตกไม่ไหม้ แล้วท้าวกำพร้าก็ได้รองรักกับนางสีดาอย่างมีความสุข บทที่ 4 การประยุกต์ใช้  วรรณกรรมท้องนิทานเรื่อง ท้าวกำพร้าผีน้อย  ได้มีการประยุกต์ใช้ -ทำเป็นนิทานพื้นบ้าน -ทำเป็นหนังสือวรรณกรรมพื้นบ้านของไทย -ทำเป็นสมุดภาพระบายสี เรื่องท้าวกำพร้าผีน้อย อ้างอิง   จากหนังสือ จัดพิมพ์และจำหน่ายที่  บริษัท  ขอนแก่น คลังนานาธรรม  จำกัด161/6-8 ถนนกลางเมือง   ตำบลในเมือง   อำเภอเมือง   จังหวัดขอนแก่น 40000 โทร. (043) 221346,2221591  แฟกซ์  (043)223482  พ.ศ.๒๕๔๔ บทสรุป  การทำอินโฟกราฟฟิค เรื่อง นิทานท้าวกำพร้าผีน้อย